Từ ngày 01 tháng 7 năm 2024, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (BVQLNTD) năm 2023 và các văn bản quy định chi tiết, bao gồm Nghị định số 55/2024/NĐ-CP ngày 16 tháng 5 năm 2024 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật BVQLNTD 2023 và Quyết định số 07/2024/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành Danh mục sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ phải đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung, đã chính thức có hiệu lực. Trên nguyên tắc kế thừa những giá trị tích cực của Luật BVQLNTD 2010, với việc sửa đổi lần này, Luật BVQLNTD 2023 và các văn bản quy định chi tiết (gọi chung là “Luật BVQLNTD 2023”) có nhiều quy định được sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện nhằm đảm bảo tốt hơn quyền lợi hợp pháp của người tiêu dùng trong bối cảnh mới.
Đối với cơ chế kiểm soát hợp đồng theo mẫu (HĐTM), điều kiện giao dịch chung (ĐKGDC), sau hơn 12 năm thực thi theo Luật BVQLNTD 2010, cơ chế này đã đạt được những kết quả tích cực. Trong đó, việc rà soát, phát hiện và yêu cầu sửa đổi/hủy bỏ số lượng lớn những nội dung vi phạm, không đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng trong các HĐTM, ĐKGDC do tổ chức, cá nhân kinh doanh (gọi chung là “doanh nghiệp”) soạn thảo để giao kết với người tiêu dùng có ý nghĩa rất quan trọng, từng bước đảm bảo tính ổn định, bình đẳng, lành mạnh trong giao dịch giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng. Với việc sửa đổi lần này, Luật BVQLNTD 2023 có những quy định mới cụ thể, rõ ràng hơn nhằm hoàn thiện chế định kiểm soát HĐTM, ĐKGDC, đặc biệt đã đặt ra những yêu cầu khá chặt chẽ về hình thức, nội dung của hợp đồng giao kết với người tiêu dùng, HĐTM, ĐKGDC. Nhằm nâng cao tính tuân thủ pháp luật trong các hợp đồng, ĐKGDC trong giao dịch giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia – Bộ Công Thương hướng dẫn một số điểm chủ yếu cần lưu ý khi soạn thảo hợp đồng giao kết với người tiêu dùng, HĐTM, ĐKGDC.
1. Yêu cầu đối với hợp đồng giao kết với người tiêu dùng, hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung
Yêu cầu chung đối với hợp đồng giao kết với người tiêu dùng, HĐTM, ĐKGDC được quy định tại Điều 6 Nghị định số 55/2024/NĐ-CP ngày 16 tháng 5 năm 2024 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (Nghị định số 55/2024/NĐ-CP), cụ thể:
(i) Về ngôn ngữ: Ngôn ngữ sử dụng là tiếng Việt và có thể thỏa thuận sử dụng thêm tiếng khác theo quy định tại khoản 2 Điều 23 của Luật BVQLNTD.
Đối với hợp đồng giao kết với người tiêu dùng nói chung, nếu như Luật BVQLNTD 2010 trao cho các bên quyền được thỏa thuận ngôn ngữ - tức là ngôn ngữ bằng tiếng Việt hoặc tiếng khác nếu các bên có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác (khoản 2 Điều 14 Luật BVQLNTD 2010), thì Luật BVQLNTD 2023 đặt ra yêu cầu bắt buộc là ngôn ngữ phải bằng tiếng Việt để đảm bảo việc tiếp cận các điều khoản của hợp đồng cho mọi đối tượng người tiêu dùng cũng như cho quá trình giải quyết các tranh chấp phát sinh tại các cơ quan tài phán…. Ngoài ngôn ngữ bắt buộc là tiếng Việt, Luật BVQLNTD 2023 cũng trao cho các bên quyền được thỏa thuận sử dụng thêm tiếng dân tộc khác của Việt Nam hoặc tiếng nước ngoài (khoản 2 Điều 23 Luật BVQLNTD 2023). Đây là điểm khác biệt quy định về ngôn ngữ sử dụng trong hợp đồng giao kết với người tiêu dùng, HĐTM, ĐKGDC của Luật BVQLNTD 2023 so với Luật BVQLNTD 2010 mà doanh nghiệp và người tiêu dùng cần lưu ý tuân thủ trong quá trình soạn thảo, giao kết hợp đồng.